بیش از سه سال از ادغام حصین ایمن و نوین تلکام برای تأسیس شرکت رادین می‌گذرد؛ شرکتی که از ابتدا متمرکز بر ارائه راهکارهایی در حوزه‌های بانکی و پرداخت، سرویس‌های امنیت و فناوری اطلاعات، سامانه‌های اپراتوری مخابرات و سخت‌افزارهای حوزه امنیت سایبری و مخابرات بوده و از سال ۱۴۰۰ وارد حوزه‌های جدیدی از جمله رمزارزها، کلاود، اینترنت اشیا و هوش مصنوعی نیز شده است. طبق صحبت‌های میثم رجبی، مدیرعامل رادین، این شرکت انتظار دارد بخشی از سرمایه‌گذاری‌هایی که روی برخی محصولات در سال ۱۴۰۰ داشته است، در سبد درآمدی شرکت در سال ۱۴۰۱ قرار بگیرد. در گفت‌وگویی که با میثم رجبی داشتیم، به دلایل ورودشان به حوزه‌های جدید پرداختیم. طبق صحبت‌های او، در سال ۱۴۰۱ دو محصول بزرگ مشابه محصول Advanced OTA به سبد محصولات رادین اضافه خواهد شد و یکی از استراتژی‌هایشان حرکت به سمت ارائه خدمات در لایه PaaS است. در ادامه گفت‌وگوی عصر تراکنش با میثم رجبی را می‌خوانید.
متمرکز بر HSM و فناوری بلاکچین
میثم رجبی، مدیرعامل شرکت رادین با اشاره به مهم‌ترین محصولات رادین در سال ۱۴۰۰ میگوید: «در حوزه بانکداری الکترونیکی سه محصول شاخص موبایل‌بانک، اینترنت‌بانک و اومنی‌چنل همچنان در رادین وجود دارد و اقدامات توسعه‌ای چندانی در سال ۱۴۰۰ روی این محصولات صورت نگرفته است. در حوزه پرداخت الکترونیکی نیز محصول سوئیچ، CMS و باشگاه وفاداری، همچنان در کانون توجه شرکت قرار دارد و از طرف دیگر در حوزه امنیت نیز روی HSM و حوزه بلاکچین متمرکز هستیم.»
او در ادامه می‌افزاید: «یکی از اهداف اصلی سال ۱۴۰۰ رادین، خارج‌کردن یکسری محصولات و سرویس‌ها از کانون توجه شرکت و در مقابل تمرکز روی توسعه محصولات جدید بود. در سال آینده انتظار داریم بخشی از سرمایه‌گذاری‌هایی که روی برخی محصولات داشتیم، در سبد درآمدی شرکت قرار بگیرد.»
حوزه‌های سرمایه‌گذاری رادین در سال ۱۴۰۱
رجبی با اشاره به اینکه یکی از حوزه‌های سرمایه‌گذاری رادین در حوزه زیرساخت‌های اینترنت اشیاست، میگوید: «تمرکز رادین در سال ۱۴۰۱ روی توسعه ECS و ACS خواهد بود؛ محصولاتی که مدیریت مودم، حسگرها و اگریگیتورها در بستر شبکه و همچنین آپدیت، خوانش اطلاعات و تبدیل کانفیگ‌ها را بر عهده دارند. همچنین در سال آینده دو محصول بزرگ مشابه محصول Advanced OTA به سبد محصولات رادین اضافه خواهد شد.»
به گفته مدیرعامل رادین، فناوری A-OTA که مخفف عبارت Advanced Over-The-Air است، در واقع یک فناوری وایرلس است که به‌طور کلی انجام فرامین از راه دور را روی سیم‌کارت ممکن می‌سازد؛ مانند مدیریت پروفایل سیم‌کارت، دانلود و نصب و پاک‌کردن یک اپلیکیشن روی یک سیم‌کارت و غیره.
رجبی می‌افزاید: «مهم‌ترین ارزش‌افزوده این فناوری این است که برای ارائه بسیاری از سرویس‌های جدید مبتنی بر سیم‌کارت دیگر نیاز نیست سیم‌کارت کاربران را به شکل حضوری فراخوانی کرد؛ این موضوع نه‌تنها به‌شدت هزینه‌ها را کاهش می‌دهد، بلکه باعث ایجاد بستری منحصربه‌فرد برای ارائه خدمات نوآورانه در این حوزه می‌شود.»
رجبی صحبت‌هایش را این‌گونه ادامه می‌دهد: «علاوه بر این، خدمات چابک ناشی از نصب و پاک‌کردن اپلیکیشن‌ها، به‌دلیل تواتر زمانی بعضاً کوتاه‌مدت، اصولاً از طریق فراخوان امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین بدون A-OTA عملاً سرویس‌های ارزش‌افزوده بر بستر سیم‌کارت، غیرممکن است. هرچند A-OTA فناوری جدیدی نیست، ولی با توجه به تحریم‌های ایران در حوزه‌های مخابراتی و ارتباطاتی تاکنون چنین فناوری در کشور در بین اپراتورها به شکل گسترده مورد استفاده قرار نگرفته بود.»
رجبی با بیان اینکه شرکت رادین از شرکت‌های گروه حصین با همکاری همراه اول موفق شده برای اولین‌بار در کشور سرویس A-OTA را طراحی، تولید و پیاده‌سازی کند، از مزایای دسترسی همراه اول به این فناوری میگوید: «همراه اول به‌عنوان یکی از اپراتورهای کشور می‌تواند سرویس‌های جدیدی مبتنی بر سیم‌کارت در حوزه‌های مختلف، از جمله بانک، بورس، بیمه و پرداخت ارائه دهد. این موضوع باعث می‌شود بسیاری از خدماتی را که تاکنون ارائه‌دهندگان خدمات مالی به‌دلیل به‌صرفه‌نبودن جایگزینی سیم‌کارت‌های قبلی با سیم‌کارت‌های جدید به فراموشی سپرده بودند، دوباره روی میز خدمات ویژه خود به مشتریان قرار دهند.»
طبق صحبت‌های رجبی، رادین در حوزه‌های تحلیل داده و هوش مصنوعی نیز سرمایه‌گذاری کرده است. از طرف دیگر مقدمات ارائه محصولاتی در حوزه‌های بانکی را نیز انجام داده است؛ «بانکداری شناختی و Smart CRM که سرویس‌های کوچک آن طراحی شده و در حال پیاده‌سازی است.»
متمرکز بر پلتفرم‌ها
مدیرعامل شرکت رادین با تأکید بر اینکه تمرکز اصلی سرمایه‌گذاری‌های رادین در زمینه پلتفرم‌ها بوده، میگوید: «تیم دیتای رادین در کنار محصولات حوزه بانکی مانند ATM Cash Management به سراغ محصولات پلتفرمی مانند پلتفرم مدیریت تقلب، پلتفرم ETL و پلتفرم Supply Chain Prediction رفته است. در بخش سامانه‌های یکپارچه نیز یک محصول داریم؛ پلتفرم اومنی‌چنل که محصولی به نام «omni-RAD» را توسعه می‌دهد. با این وجود امروز شاهد قرار گرفتن پلتفرم ETL در ابرآروان هستیم؛ پلتفرمی که برای استخراج، پالایش و بارگذاری اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین دو پلتفرم تشخیص anomaly داده‌ها و پلتفرم هوش مصنوعی از دیگر محصولات آتی رادین خواهند بود که به متخصصان علم داده این امکان را می‌دهند تا بتوانند داده‌ها را با الگوریتم‌های مختلف امتحان کنند. هدف‌گذاری رادین برای سال آینده قرارگیری این دو پلتفرم جدید و محصولات کوچک‌تر دیگر در بستر کلاود است تا آزمایش‌های کاربری آنها انجام شود.»
حرکت به سمت ارائه خدمات PaaS
طبق صحبت‌های رجبی، از ابتدای سال ۱۴۰۰ این شرکت وارد حوزه کلاود نیز شد. در حال حاضر ارائه‌دهندگان سرویس کلاود سه لایه سرویس دارند؛ لایه IaaS یا همان Infrastructure As A Service، لایه PaaS به معنی Platform As A Service و لایه SaaS که همان Software As A Service را شامل می‌شود. در لایه IaaS، خود ارائه‌دهندگان کلاود در حال تأمین زیرساخت هستند؛ مثلاً کنسرسیوم ایرانسل-آسیاتک؛ ابرآروان، مبین-همراه اول و امثالهم. رجبی میگوید: «ولی به‌دلیل عقب‌ماندگی ما در کشور در حوزه کلاود، هنوز لایه PaaS شکل نگرفته است. PaaS مربوط به پلتفرم‌ها می‌شود. معنای واقعی سرویس کلاود زمانی جلوه می‌کند که به یک کسب‌وکار بزرگ یا اینترپرایز خدمت‌رسانی کند. آن زمان است که تأمین امنیت، کلیدگذاری، سرویس‌های داده، آنالیز داده، نگهداری داده و… مورد انتظار خواهند بود. اینها ابزارهای اینترپرایز هستند. استراتژی ما حرکت به سمت ارائه خدمات PaaS است.»
رادین در حال حاضر با دو مجموعه ارائه‌دهنده سرویس کلاود در حال شراکت است که یکی از آنها ابرآروان و دیگری کنسرسیوم ایرانسل-آسیاتک است. همکاری رادین با ابرآروان در مرحله بالاتری قرار دارد و اکنون محصول پایلوت‌شده دارند و با ایرانسل–آسیاتک در حال نهایی‌کردن توافق هستند. رجبی توضیح می‌دهد: «یکسری محصولات این حوزه به داده و هوش مصنوعی مربوط می‌شوند. ویژگی حوزه‌های داده و هوش مصنوعی این است که محصولات آن حوزه را نمی‌توان در خلأ توسعه داد، بلکه همیشه باید در خدمت بهینه‌سازی دیگر کسب‌و‌کارها باشد. محصول ما باید زیر بار داده واقعی قرار گیرد و الگوریتم‌هایمان را تقویت کنیم. برای این منظور با چند مجموعه تفاهم‌نامه نوشتیم که یکی از آنها بانک مسکن است که برخی محصولات ما را آزمایش می‌کند. یک مجموعه هم در حوزه بایوفناوری آزمایش‌هایی را با ما در زمینه پیش‌بینی ترکیب متریال‌ها انجام می‌دهد. با یک مجموعه پتروشیمی نیز پلتفرم‌های پیش‌بینی فروش و تأمین را انجام می‌دهیم. اکنون یک پروپوزال به یک مجموعه بزرگ تولیدکننده صنایع غذایی داده‌ایم و در حال رایزنی هستیم. شراکت‌هایی از این جنس، اغلب مشتریان مهم در حوزه هوش مصنوعی و کلاود هستند.»
عرضه اولین نسخه ماینر ایرانی در تابستان ۱۴۰۱
رجبی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در حوزه بلاکچین از دیگر اهداف ۱۴۰۰ رادین به حساب می‌آید، توضیح می‌دهد که علت ورود به این حوزه تحقیق و توسعه در زمینه دانش رمزنگاری و رمزگذاری سخت‌افزاری بوده که در حال حاضر حدود پنج ماه از آغاز R&D ماینر آنها می‌گذرد. به‌طوری که این طرح به‌صورت ۱۱ماهه برنامه‌ریزی شده و اگر واحد تحقیق و توسعه به نتیجه برسد، در پایان تابستان ۱۴۰۱ اولین نسخه ماینر ایرانی عرضه خواهد شد. به گفته او، سایر اقداماتی که در حوزه بلاکچین و در زمینه زیرساخت انجام داده‌اند، مربوط به محصولی در حوزه ساخت شبکه‌های بلاکچینی است.
ورود وَلِتو به بازار در ابتدای ۱۴۰۱
بر اساس گفته‌های رجبی، فرایندهای نهایی محصول کیف پول سخت‌افزاری رمزارز رادین تا پایان سال جاری به نتیجه خواهد رسید و در اوایل سال ۱۴۰۱ کمپین‌های اینفلوئنسری آن آغاز خواهد شد. او درباره این کیف پول سخت‌افزاری این‌طور توضیح می‌دهد: «ولتو یک کیف پول سرد یا کیف پول سخت‌افزاری است. در فاز اول، این کیف پول به سایر کیف پول‌های رایج دنیا متصل می‌شود و تعدادی رمزارز را پشتیبانی می‌کند. در فاز دوم یک کیف پول نرم‌افزاری در کنار این کیف پول سرد می‌نشیند که آن نیز هم‌اکنون سافت‌لانچ شده و از لحاظ مراحل اجرایی، جلوتر از کیف پول سخت‌افزاری است. کیف پول نرم‌افزاری به صرافی‌های داخلی متصل می‌شود و عملیات خریدوفروش را انجام می‌دهد. فاز سوم این است که کیف پول نرم‌افزاری به صرافی رادین اتصال یابد و رادین یک صرافی مجازی رمزارز داشته باشد. فازهای اول و دوم به محصول اولیه رسیده‌اند و در مراحل آزمایش هستند. احتمالاً این محصولات در ابتدای سال آینده به بازار عرضه می‌شوند.»
با توجه به محدودیت‌هایی که در حوزه رمزارزها در کشور وجود دارد، رجبی معتقد است فعالیت‌های رادین در این حوزه با ریسک کمی مواجه است؛ چراکه رادین در بخش ارائه سرویس حوزه رمزارزها قرار نمی‌گیرد و بیشتر محصولات عرضه‌شده آن در حوزه بلاکچین کاربرد دارند و رمزارز تلقی نمی‌شوند؛ به این صورت که از فناوری بلاکچین برای نگه‌داشت اطلاعات و امنیت استفاده می‌کند.
جذب سرمایه رادین
رجبی با بیان اینکه جذب سرمایه برای شرکت رادین از سال ۱۳۹۹ برنامه‌ریزی شده بود، توضیح می‌دهد: «مذاکرات سرمایه‌گذاری اواخر سال گذشته و با تصویب هیئت‌مدیره آغاز شد و این موضوع تا پایان تابستان سال جاری به نتیجه رسید، ولی به‌دلیل اینکه بانک کارآفرین به‌واسطه مجموعه ستارگان در رادین سرمایه‌گذاری کرد و مجموعه ستارگان نیز بیشتر با استارتاپ‌ها روبه‌رو بود و رادین نیز شرکت چندمحصولی و بالغی به‌شمار می‌آمد، می‌بایست مفاد قرارداد و نیز مکانیسم‌های ارزش‌گذاری و کنترلی در مقایسه با شرکت‌های نوپا تغییر می‌کرد که همین مسئله به طولانی‌شدن این فرایند منجر شد؛ اما در نهایت در آذرماه ۱۴۰۰ این سرمایه‌گذاری نهایی شد.»